Bij Genesis 18
We zien hier Abraham en Sara bij de eiken van Mamre. Drie vreemdelingen, engelen, de Heer zelf, komen bij Abraham en Sara op bezoek en Abraham nodigt hen aan de maaltijd: iets drinken en een klein hapje – het wordt een vorstelijke maaltijd. Zij komen met de belofte van een kind dat geboren zal worden.
Gastvrijheid: maar wie is hier nu gast – en wie is de gastheer? Dat kan zo maar omkeren.
En dan wordt deze maaltijd tegelijkertijd een verwijzing naar de maaltijd van de Heer in het nieuwe Testament; de maaltijd van Gods nieuwe wereld, het bruiloftsmaal dat gereed gemaakt wordt voor alle volken.
De drie vreemdelingen die bij Abraham op bezoek komen zijn al heel vroeg gezien als een verwijzing naar de Goddelijke Drie-Eenheid; naar God die in zichzelf een volheid van leven en liefde is, de bron van leven en goedheid die overstroomt en zich uitdeelt.
TOELICHTING BIJ “De gastvrijheid van Abraham”
Deze icoon is gemaakt door Andrej Roebljov (ca. 1360/70 – ca. 1430)
Je ziet hier een afbeelding van een wereldberoemde icoon. Iconen worden in de oosterse kerk gezien als ‘vensters, doorkijkjes, transparanten op de eeuwigheid” Door de iconen heen zien wij vanuit onze alledaagse werkelijkheid op de wereld van God. Alsof je door een roze bril naar de andere werkelijkheid kijkt. Dit is een icoon van Andrej Roebljov, “De gastvrijheid van Abraham”. Niet dat het hier zozeer om Abraham gaat. Abraham en Sara zie je enkel wat onbeduidend op de achtergrond. Daar ook een gebouw, wellicht een huis, de ‘tent’ van Abraham, en een vreemde boom als de eiken van Mamré
Hier gaat het vooral om de “Heilige Drieënheid”, Vader, Zoon en Geest. Rechts de Vader, in blauw en groen, de kleuren van de schepping. In het midden de Zoon, de Pantokrator, de almachtige aan Gods rechterhand. En links de Geest:
Vader, Zoon en heilige Geest in de vorm van drie personen, met hun ogen op elkaar gericht: het duidt op de onderlinge betrokkenheid en de gemeenschap binnen de Drie-Eenheid.
Vader, Zoon en Geest dus, gebaseerd op het verhaal uit Genesis 18 waar 3 onbekenden zich bij Abrahams tent bevinden: hun voeten rusten op rotsgesteente.
En de vraag is: waar zijn de mensen in deze icoon? waar zijn de mensen, waar zijn wij? Opvallend is dat de beeltenis aan de voorkant open is! Aan de kant van de kijker is de icoon open, je kijkt tussen Geest en Vader door, op tafel, in de richting van de centrale figuur, de Zoon! God zelf, als Vader, Zoon en Geest, nodigt je dus uit om bij hem plaats te nemen aan tafel.
En dat doet je denken aan het avondmaal. Stilzwijgend, in beeldtaal, is de boodschap: jij en ik mogen aanzitten bij God zelf, aan zijn maaltijd. De kelk in het midden wijst daar ook op: op Pascha, avondmaal.
Gastvrijheid bij uitstek: Vader, Zoon en heilige Geest aan tafel mét zijn gemeente, met jou en mij
Abraham en Sara ontvingen God en God zegt: ik ontvang jou.