De Martelaren van Libië
Nee, dit is geen mooi knap gemaakt expressief schilderij, geen eerbiedwaardige traditionele icoon stammend uit de 7de of 8ste n. Chr. Wat je op dit beeld ziet, is een interpretatie van een afgrijselijk actueel gebeuren:
In 2015 werden op het strand in Libië, 21 koptische christenen onthoofd door jihadisten van Islamitische Staat. Voorafgaand aan hun dood hielden ze 40 dagen in gevangenschap vast aan hun geloof zonder Christus te verloochenen. Wat we op deze hedendaagse icoon zien, is de climax van die 40 dagen: het einde van hun lijdenstijd.
Het filmpje van de mannen in oranje overalls ging de wereld over. En weinigen zullen ooit het beeld kunnen vergeten van de rijen in oranje overalls geklede mannen, geknield aan de vloedlijn, met achter elk van hen een zwart gemaskerde IS beul. Nicola Saric, Servisch kunstenaar, ontwierp n.a.v. deze gruwelijke gebeurtenis deze hedendaagse icoon als een aquarel op papier. Zijn concept is de aquarel als kopie te verkopen en met de opbrengst de gezinnen van de martelaren te ondersteunen. En ik verwerkte de beeltenis met traditionele technieken: met tempera op hout: voor mij een manier om met de gruwelen van deze tijd te dealen.
De compositie doet denken aan een tafel, met Christus aan het hoofd en de martelaren eromheen. De beulen staan als lakeien achter hen met hun messen in de aanslag. Bloed stroomt vanaf de knieën van de martelaren naar de golven die het tafereel omringen: Hun bloed zou aanspoelen in Rome, in Europa, schreeuwde IS. Bloed op de golven of is het hier het bloed van Christus dat hen omringt?
De beulen hebben geen gezicht: ze zijn ontmenselijkt. Hun toewijding aan IS heeft hen ontdaan van hun persoonlijkheid en uniciteit. Christus houdt het hoofd van de man aan zijn rechterhand vast in een gebaar van omarming. Zijn linkerhand zegenend op het hoofd aan de andere kant: Beeld van eeuwige Ontferming en van zijn naam: ‘Ik Ben erbij’. De blik van de meeste martelaren is dan ook in vol vertrouwen gericht op Christus. Maar de man op de voorgrond kijkt, net als Christus, jou en mij aan en trekt ons mee in het gebeuren…